Fuat Köprülü,  20. yüzyılının en önemli Türk Tarihçilerinden biridir. Hatta yaÅŸadığı yıllarda Türk Tarihinin kutbu sayılmaktadır. Onun tarihçiliÄŸini anlatmaya bu sahifeler yetmez. O aynı zamanda bir politikacıdır. Ancak Fuat Köprülü ne kadar büyük bir tarihçi ise o kadar da baÅŸarısız bir politikacıdır. DedikoduculuÄŸu,  vefasızlığı ile bilinmektedir.  Onun siyaset hayatı ile ilgili  Samet AÄŸaoÄŸlu’nun bir hatırasını verelim: Demokrat Parti içinde Köprülü iktidarın hemen ilk gününden baÅŸlayarak ta partiden ayrılıncaya kadar dedikodu kaynaklarından biri oldu.Zaten iyi bir bakan deÄŸildi.Adnan Bey,DışiÅŸlerinde tutulması güçleÅŸince BaÅŸbakan yardımcılığına getirldi.Partide de kendi vekilliÄŸine! Ama Fuad Bey’in partiye ve iktidara asıl büyük zararı dedikodularından doÄŸuyordu. Bakanlar kurulunu Bakanlar kurulunun toplandığı bir gün Adnan Bey “ArkadaÅŸlar gündeme geçmeden önce haletmeniz gereken bir mesele var. Hoca (Prof Köprülü) bir çok suistimaller olduÄŸunu bunların üstünde durulmadığını her gün söylüyor bana. Ä°ÅŸte ÅŸimdi kendisini bildiklerini huzurunuzda açıklamaÄŸa davet ediyorum. Söylesin, siz de tedbir alın.”

Köprülü ÅŸaşırdı. Kekeleyerek cevap verdi: “ Vallahi benim bildiÄŸim bir ÅŸey yok.sadece kulağıma gelenlerden ibaret. Onlara da zaten inanmış deÄŸilim.”

Adnan Menderes “A hocam sabahtan akÅŸama kadar Ahmet ÅŸöyle yapmış, Mehmet böyle yapmış diye sen deÄŸil misin, niye ÅŸimdi susuyorsun?”

Köprülü yine bir ÅŸey söylemedi. Söyliyemedi. Fakat dedikodusunu yürüttü. Bir gün de partisinden çekilerek hemen Ä°nönü’nün yanına koÅŸtu. 27 Mayıstan ancak 24 saat sonra Ä°smet PaÅŸa’nın sofrasında “Bunların hepsi asılmalıdır.” diye konuÅŸmalar yapan da odur. (Samed AÄŸaoÄŸlu-Arkadaşım Menderes-(1967 s.154-155)

 

Fuat Köprülü 1890 yılında Sultan Ahmet’de Halit AÄŸa konağında doÄŸdu. Osmanlı veziriazamlarından Köprülü Mehmet PaÅŸa’nın soyundan gelen Fuat Köprülü Ä°stanbul Darül Funun Hukuk Fakültesi’ni 1907’de üç sene okuduktan sonra eÄŸitimini yetersiz bulduÄŸu için terk etti. Arapça, Farsça ve Fransızca öÄŸrendi. Fecr-i Ati edebiyat topluluÄŸuna katıldı, Servet-i Funun’da edebi ve felsefi makaleler yayınladı. 1911 gelindiÄŸinde Fransızca’dan iki kitap çevirecek kadar Fransızcasını ilerletmiÅŸti. Fransızca üzerinden Batı düÅŸüncesini ve metodolojisini takip ederken bir yandan da klasik Osmanlı düÅŸünce dünyası ile ilgilenmekte idi. 1912’de Ziya Gökalp Ä°stanbul’a geldiÄŸinde Türkçü düÅŸünceler Osmanlı entelektüelleri arasında yayılmaya baÅŸlarken, Fuat Köprülü de bu fikirlerle karşılaÅŸtı. 1913 yılında Ziya Gökalp’in himmeti ile Darü’l Funun’a Edebiyat Muallimi olmadan önce “Türk Edebiyatında Usul”’ isimli eserini yayınlamıştı.

Türkçü blogda yer alan Köprülü’ye göre yeni kurulacak devletin kimliÄŸinin Türklük olması münasib görünüyordu. Aynı zamanda hocası da olan Ziya Gökalp’ten etkilediÄŸini söylemek mümkün hatta Gökalp’in ideolojisine önemli katkılar sunduÄŸunu iddia etmek bile mümkün görünüyor... DüÅŸünürler ile daha genç yaÅŸta tanışan  Köprülü, Hippolyte Taine’nin edebiyat tarihi eleÅŸtirilerini süzgeçten geçirerek kendi düÅŸündüÄŸümüz “Bir tarihçi; yalnızca bir tarihçi deÄŸildir.

 

934’te siyasete atılarak Kars milletvekili oldu. 1936-1941 arasında Dil ve Tarih CoÄŸrafya Fakültesi’yle Siyasal Bilgiler Okulu’nda ders verdi. 1935’te, Paris’te Türk Tetkikleri Merkezi’nde verdiÄŸi konferansların toplamı olan Les Origines de L’Empire Otoman (Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nun KuruluÅŸu) adlı kitabı yayımlandı ve büyük yankı uyandırdı. Heidelberg, Atina ve Sorbonne üniversitelerince onursal doktorluk sanı verilen, bilim kuruluÅŸlarınca onur üyeliÄŸine seçilen Köprülü 1941’den sonra Ä°slam Ansiklopedisi’nin yayımına katıldı. V.(Ara Seçim), VI., VII. Dönem Kars, VIII., IX., X. Dönem Ä°stanbul milletvekilliÄŸine, hem de Ä°stanbul ve Ankara üniversitelerindeki görevlerine devam etti.

Celâl Bayar, Adnan Menderes ve Refik Koraltan ile Demokrat Parti'yi kurdu. Demokrat Parti 14 Mayıs 1950 seçimlerini kazanıp iktidara gelince, dışiÅŸleri bakanı oldu. 1956’ya kadar sürdürdüÄŸü bu görevi sırasında Türkiye’nin NATO’ya giriÅŸinde etkin rol oynadı. 5 Temmuz 1957'de "kurduÄŸu partiyi tanıyamadığını" söyleyerek Demokrat Partiden resmen istifa etti ve aynı yıl Hürriyet Partisi ne girdi. Asıl yararlı çalışmalarını Türk Edebiyatı ve Türk Halk Edebiyatı araÅŸtırmaları oluÅŸturur. Çok verimli bir araÅŸtırmacı olan Köprülü, ardında 1500'ü aÅŸkın kitap ve makale bırakmıştır.

Mehmet Fuad Köprülü, 28 Haziran 1966’da Ä°stanbul’da, direÄŸe çarparak, kaldırıldığı Baltalimanı Hastanesi'nde öldü. ÇemberlitaÅŸ’taki Köprülü Türbesi’nde babasının yanına gömüldü.

Ali Emîrî Efendi, Fuad Köprülü’nün Köprülüler’den deÄŸil paÅŸanın kaynı Kıbleli Mustafa PaÅŸa’nın soyundan geldiÄŸini ileri sürmüÅŸ ve üzerindeki Köprülülük sıfatını kaldırmak amacıyla kendine göre bir de ÅŸecere düzenleyerek bu iddiasını ısrarla tekrarlamıştır...