Birçok yazar, düÅŸünür ve fikir adamının düÅŸünce hayatında, fikri olgunlaÅŸmasında önemli bir yeri bulunan Malatyalı yazar-mütefekkir M. Said Çekmegil'in vefatının altıncı yılında Beyan Yayınları kendisi ile birçok hatırası, görüÅŸmesi, fikri sohbeti olan Metin Önal MengüÅŸoÄŸlu'nun kaleme aldığı Bilge Terzi kitabını yayımladı.

Türkiye'de Ä°slami uyanış tarihinde örneÄŸi yok denecek kadar az bulunan, ne mektepli ne de medreseli, alaylı mütefekkir tipinin en önemli örneÄŸi kuÅŸkusuz M. Said Çekmegil'dir. Türkiye'de

Ä°slami uyanış tarihinde örneÄŸi yok denecek kadar az bulunan, ne mektepli ne de medreseli, alaylı mütefekkir tipinin en önemli örneÄŸi kuÅŸkusuz M. Said Çekmegil'dir. Said Çekmegil, Türkiye Müslümanlarının çileli geçmiÅŸlerindeki Ä°slami uyanış ve bilinçlenme süreçlerine katılarak ve eleÅŸtirel katkılar sunarak tanıklık etmiÅŸti. Çekmegil için okumak, soru sormaktı; soru sormak için de okumak kaçınılmazdı. O, gerek gelenekten gerek modern yaÅŸamdan nakledilen, tüm görüÅŸlerin vahiy, fıtrat ve olgusal gerçeklik ile deÄŸerlendirilmesi ve test edilmesi gerekliliÄŸini hayatının düsturu olarak gördü. EleÅŸtirel ve analitik düÅŸünce ufku ile edebiyatı birleÅŸtirebilen eskimeyen tabirle "nev-i ÅŸahsına münhasır" bir ÅŸahsiyetti. Abdurrahim Zapsu, onun bu yönü hakkında daha sonradan sansürlenerek yayımlanan Büyük Ä°slam Tarihi kitabında "Bu genç ÅŸairi biraz tanıtalım: M. Said Çekmegil, Malatya'lıdır. Babası çok kıymetli bir ilim adamı idi ve asla sarsılmaz, kuvvetli imanını çocuklarına da aşılamış. Bu kadar ÅŸiddetli menfi propagandalar karşısında iman kalesinden bir zerre feda etmeyecek, yüksek seviyede yetiÅŸen bu arkadaÅŸa karşı münakaÅŸaya giriÅŸen hiçbir genç yoktur ki, zehrini dökerek iman ÅŸifası karşısında durabilsin" diyordu. Yine onun yazı kudretini anlamak için ÅŸu örneÄŸi de anımsamak gerekir:1960'lı yılarda bir gazetenin düzenlemiÅŸ olduÄŸu deneme yarışmasında Çekmegil birinci, Nurettin Topçu ikinci Sezai Karakoç ise üçüncü olmuÅŸtur.

O'nun bulunduÄŸu mekânlarda bir düÅŸünce, bir usul, bir canlılık vardı. Sessizlik, tepkisizlik, onun en amansız düÅŸmanıydı. Tepkilerini dolaylı deÄŸil, hemen oracıkta açıkça belli eder, karşısındakinin nasıl bir tepki vereceÄŸini hiç hesap etmez, kimilerine göre sert bir üslup kullanırdı.

Bilge Terzi'nin DüÅŸünce Dünyası

Müslümanların düÅŸünce ve anlayış sorunlarını, engin bir tetkik ve sorumluluk duygusuyla ele alan M. Said Çekmegil Ä°slamî düÅŸüncenin temel kaynak merkezinde yeniden uyanışı yolunda bir Müslüman, bir terzi, bir yazar, yayıncı gibi pek çok niteliklere sahip bir mütefekkirdi.

Hayatı boyunca Malatya'da sürdürdüÄŸü Ä°slami çalışmalarla; yayınladığı, Ä°slamî düÅŸüncenin kaynaklara dönüÅŸünü savunan tecdid hareketinin sesi olmayı amaçlayan kitaplarla, kurduÄŸu fikir kulübü ile katıldığı yurt içi ve yurt dışı konferans ve seminerlerle Müslümanların bozulan temel bütünlüÄŸünü kurmaya çalıştı. DüÅŸüncesiz, dilsiz, kavramsız, eleÅŸtirisiz ve sahih bilgiye dayanmayan bir Ä°slam, felce uÄŸramış bir bilinç, Müslümanların yazgısı olamazdı. Bu düÅŸünce ile bir bilinç dünyası inÅŸa etmek istedi M. Said Çekmegil. KuÅŸkusuz  onunla ilgili olarak daha yazılacak çok ÅŸey var..

O, hakkında pek çok bilimsel araÅŸtırma yapılabilecek özgün bir ÅŸahsiyet, müstesna bir mütefekkirdir. Bu önemli mütefekkirin düÅŸünce dünyasına yakından tanıklık eden Metin Önal MengüÅŸoÄŸlu onun hayatına özellikle de düÅŸünce dünyasına ışık tutan bir monografi kaleme aldı.

Yer yer biyografi, yer yer de anılar

Bilge Terzi adını taşıyan monografi "Sevdamız Davamızdı" ve "Çekmegil'i An(la) mak" olmak üzere iki temel bölümden oluÅŸuyor. Bunun yanında ekler ve mektuplar da monografiyi düÅŸünce ve hatıra bakımından oldukça zenginleÅŸtirmiÅŸ. Bilinir ki yurtdışında düÅŸünsel biyografi yazım tekniÄŸinde, yazar, biyografisini yazacağı kiÅŸinin oldukça yakınındadır. Onun hayatına an be an müdahil olur. MengüÅŸoÄŸlu'nun tekniÄŸinde de bu türden yaklaşımlar var.

Çekmegil'le ortak paylaşımlarından edindiÄŸi gözlemler dışında,  onun fikirlerinden, kitaplarından, söyleÅŸilerinden, mektuplarından hareketle geçmiÅŸe iliÅŸkin önemli ayrıntılara doÄŸru düÅŸünce merkezli bir yolculuÄŸa çıkarıyor okurunu. Bellekte kalan ÅŸey, deÄŸiÅŸmiÅŸ, yeniden yorumlanmış bir yaÅŸanmışlıktır. Bilge Terzi gerek yazıları gerekse görsel unsurları bakımından anılarla desteklenen bir çalışma.

'Said AÄŸabey' Akademisi

MengüÅŸoÄŸlu'ndaki  Said Çekmegil'i konuÅŸalım,  tanımı nedir,  diye sorduÄŸumuzda  ondaki  Çekmegil'in tanımı hem çok kolay, hem de çok zor. Kolay yolu seçsem, yalnızca 'Said AÄŸabey' desek, böyle tanımlasak yeridir ondaki karşılığı için. Bilge Terzi boyunca MengüÅŸoÄŸlu'nun anlamaya ve anlatmaya çalıştığı, tam da bu galiba. Eminim ki onu tanıyanlar için çok ÅŸey ifade edecektir bu sözcük. Bu, biyografi yazarlığında pek alışılmış bir metod deÄŸildir. Bir Çekmegil yolculuÄŸu adını rahatlıkla verebiliriz metinler arasında yer alan tanıklıklardan hareketle Bilge Terzi kitabına. Öte yandan bildiÄŸi ve iman ettiÄŸi vahyi doÄŸrulara tanıklık yaparak yaÅŸadığına tanıklık ettiÄŸimiz Çekmegil'in hayatına ÅŸu veya bu ÅŸekilde giren kiÅŸiler (akrabaları, dostları, düÅŸmanları, sevdiÄŸi ve etkilendiÄŸi isimler, yazarlar); yaÅŸadığı ve eserlerini oluÅŸturduÄŸu Malatya'nın önemli kiÅŸilikleri; yazdığı eserler Malatya Fikir Kulubü'nden dostları ve yakınlarıyla beraber çıkarttığı Kriter dergisi ve yaÅŸanan tartışmalar, kavgalar vb. bu kitapta, hiçbir ÅŸey gizlenmeden ayrıntılı bir ÅŸekilde anlatılmıştır.

BilindiÄŸi üzere  fikri cehdi ile elde ettiÄŸi sahih Ä°slami birikimi aktarmak ve bu çizgide bir kuÅŸak yetiÅŸtirmek amacıyla  Malatya Fikir Kulubü'nün açılmasına öncülük etmiÅŸti. Metin Önal MengüÅŸoÄŸlu'nun da bu akademiden yetiÅŸen öÄŸrencilerden biri olması Bilge Terzi'nin önemini bir kat daha arttırıyor.

Said Çekmegil, Malatya Fikir Kulubü'nde iÅŸlediÄŸi dersleri daha sonraları Türkiye'nin ve Avrupa'nın birçok ÅŸehrinde konferanslar ÅŸeklinde Ä°slam'a ilgi duyan insanlara sunmuÅŸtur.

MengüÅŸoÄŸlu, Çekmegil'in kiÅŸiliÄŸinde tanık olduÄŸu nice deÄŸiÅŸik kuÅŸaklara saygınlığını benimsetmiÅŸ son alaylı mütefekkirin ilginç hayat ve düÅŸünce serüvenini bütün boyutlarıyla yansıtıyor. Çok az yazarın yakalayabileceÄŸi bir içtenlikle ve duyarlıkla Said AÄŸabeyi'ni anlatıyor. Ona duyduÄŸu sevgiyi dile getirirken onun fikir dünyasının temellerini de ortaya koyan bir sorumluluk bilinci ile hareket ediyor.

Bilge Terzi, hepimizin Said AÄŸabeyi'ni daha yakından tanımak için. . .