Yavuz Bahadıroğlu - Vakit, 2009-07-11

Bugün Çin milislerinin ve askerlerinin katliam yaptığı DoÄŸu Türkistan, tarihin çeÅŸitli evrelerinden geçtikten sonra, 1863’te bağımsızlığına kavuÅŸtu...
Yakup Han baÅŸkanlığında “DoÄŸu Türkistan Ä°slâm Cumhuriyeti” kuruldu...
Bu devlet, Osmanlılar, İngiltere ve Rusya tarafından resmen tanındı.
Ama 1876 yılında tekrar Çin’in iÅŸgaline uÄŸradı, 1884’te ise Çin tarafından ilhak edildi.
Buna raÄŸmen 1933 yılında KaÅŸgar’da yeniden doÄŸdu “DoÄŸu Türkistan Ä°slâm Cumhuriyeti”...

Kuruldu, ancak Ä°slam dünyasının içinde bulunduÄŸu zor ÅŸartlar yüzünden kendi içine kapanmış olması, yeni cumhuriyetin yapılanmasını önledi. Tek başına fazla ayakta kalamadı. 1937’de pes etti.
Çin hakimiyeti tekrar baÅŸladı. Mao’nun kızıl kuvvetleri, 1949’da DoÄŸu Türkistan’a girerek resmen iÅŸgal ettiler.
Çin bölgeye “Åžincan” adını vererek Türk ve Ä°slam dünyasıyla irtibatını kesmek istedi.
Çünkü yer altı zenginlikleri Çin’in iÅŸtahını kabartıyor.
DoÄŸu Türkistan yer altı kaynakları açısından çok zengin bir bölge: Topraklarında uranyum, platin, altın, gümüÅŸ, kömür, petrol ve doÄŸalgaz yatakları var.
Yapılan araÅŸtırmalarda petrol rezervleri 20 milyar ton, doÄŸalgaz rezervleri ise 30 milyar metreküp olarak hesaplandı...
Halen DoÄŸu Türkistan’da on milyon ton civarında petrol üretiliyor. Bu da Çin’in iÅŸtahını kabartıyor.
Ne var ki, DoÄŸu Türkistan halkı bu zenginliklerinden yararlanamıyor. Bölgede kiÅŸi başına milli gelir 100 dolar civarında...
Ayrıca Uygurların hemen hemen hiçbir vatandaÅŸlık hakları yok. Acımasız bir doÄŸum kontrolü uygulanıyor. VatandaÅŸlık haklarından yararlanamamaları için bazı Uygurları nüfusa dahi kaydetmiyorlar.
Kayıp çocuklar, Kayıp Vatan’ın vatandaÅŸları olarak kalıyor.
Zaten köylere sürülmüÅŸ durumdalar. Åžehirlere ise sürekli olarak Çinli göçmenler yerleÅŸtiriliyor. Bu sebeple bazı ÅŸehirlerde Çinli nüfus % 80’lere ulaÅŸmış bulunuyor.
1953 yılında bölgede % 75 Müslüman, % 6 Çinli yaÅŸardı...
Bu oran 1982 yılında deÄŸiÅŸti: % 53 Müslüman, % 40 Çinli oldu...
1990 yılında yapılan nüfus sayımında ise nüfusun % 40’ını Müslümanların, % 53’ünü Çinlilerin oluÅŸturduÄŸu görüldü...
Bu oran Müslümanlara uygulanan etnik temizliÄŸin boyutlarını da en çarpıcı biçimde gösteriyor. Fakat ne Türkiye’den, ne de insan hakları konusunda sürekli bize titizlenen Avrupa BirliÄŸi’nden bir itiraz sesi yükseliyor.
DoÄŸu Türkistan’ın yüzölçümü, Çin kaynaklarına göre, 1 milyon 660 bin kilometrekare.
DoÄŸusunda Çin’in Gansu, Qinghai eyaletleri, kuzeyinde MoÄŸolistan ve Rusya, batısında Kazakistan, Kırgızistan, Afganistan, Tacikistan (hepsi Sovyetler BirliÄŸi’nin böldüÄŸü Batı Türkistan’ın parçaları), Pakistan, güney ve güneydoÄŸusunda Hindistan ve Tibet ile çevrili.
DoÄŸu Türkistan’ın genel nüfusu, Çin kaynaklarına göre 20 milyon civarında. Ancak gerçek nüfus bunun çok üzerinde olabilir. Çin bu konuda hiçbir zaman doÄŸru bilgi vermiyor.
Türkçe konuÅŸan Uygur halkının tamamı Müslüman...
Ä°lk Müslüman-Türk Sultanı, Karahanlılar Devleti’nin kurucusu Saltuk BuÄŸra Han bu toprakların çocuÄŸu...
DilÅŸad Sultan, Osman Batur, Divan-ı Lügat-it Türk’ün müellifi KaÅŸgarlı Mahmud, Kutadgu Bilig’in müellifi Yusuf Has Hacib, Atabet’ül Hakayık’ın müellifi Ahmed Yüknek ve daha pek çok aÅŸina isim bu topraklarda yetiÅŸen ortak deÄŸerlerimizdir.
-
NOT: ÇarÅŸamba günü yayınlanan yazımda adı geçen Ä°sa Yusuf Alptekin hakkında biraz daha geniÅŸ bilgi isteyen okurlarıma, tanımaktan onur duyduÄŸum rahmetli Ä°sa Yusuf Beyi kısaca tanıtayım:
1901 yılında DoÄŸu Türkistan’ın KaÅŸgar Ä°line baÄŸlı Yenihisar Ä°lçesinde dünyaya geldi. ÇeÅŸitli memuriyetlerde bulunduktan sonra, 1936 yılında Çin Meclisi üyeliÄŸine seçildi.
1947’de DoÄŸu Türkistan Hükümeti’nin baÅŸkanlığı Türkler’e verildiÄŸinde, hükümetin genel sekreterliÄŸine getirildi. 1949’da Çin’in DoÄŸu Türkistan’ı iÅŸgali ile birlikte o günkü Hindistan’ın KeÅŸmir eyaletine iltica etti. 1954 yılında Türkiye’ye göçtü.
Türkiye’ye gelir gelmez Ä°stanbul’da “DoÄŸu Türkistan Göçmenler Cemiyeti”ni kurarak (bilebildiÄŸim kadarıyla cemiyet hâlâ yaşıyor ve çalışıyor), DoÄŸu Türkistan davasını dünya kamuoyuna anlatmaya baÅŸladı. Davasını dünya kamuoyuna duyurdu.
17 Aralık 1995 gecesi Ä°stanbul’da vefat etti.
Allah rahmet eylesin. Ve Allah, Ä°sa Yusuf Beyin hayatını adadığı DoÄŸu Türkistan davasını Uygurların lehine çözecek sebepler halkeylesin. Amin.