"KAHRAMANMARAÅž’IN KURTULUÅžU"     

Dr. Sami GÖREN (Hukukçu) 

KahramanmaraÅŸ 1 milyonu aÅŸkın nüfusu, 14.327 km2 lik yüzölçümüyle cennet vatanımızın en güzel yerlerindendir.  

KahramanmaraÅŸ kendine özgü bir cazibeyi içinde barındırmaktadır. Nur, Berit ve Engizek daÄŸlarında tabii hayatın bütün güzelliklerini görmek mümkündür. GeniÅŸ bir akarsu ağı olan KahramanmaraÅŸ'ta vadiler önemli bir yer tutar. Ceyhan ve Aksu ırmaklarından oluÅŸan yine aynı isimdeki Ceyhan ve Aksu vadileri, platosu, yaylası, bitki örtüsü, doÄŸal gölleri, yapay gölleri ve iklimiyle, kaplıca ve içmeceleriyle KahramanmaraÅŸ her bakımdan yaÅŸanabilir ve görülmeye deÄŸer bir il konumundadır. KahramanmaraÅŸ kalesi, camileri, hanları-hamamları, çarşıları, köprüsü, çeÅŸmeleriyle tarihi ve görülmeye deÄŸer yerler bakımından zengin bir ÅŸehirdir.

Anadolu'nun en eski ÅŸehirlerinden ve kültür merkezlerinden biri de KahramanmaraÅŸ'tır. GeçmiÅŸte her cami ve medresede halk tarafından kurulup yönetilen birer okul ve kültür merkezi olduÄŸu, bazı camilerde el yazması dini ve çeÅŸitli ilmi kitapları kapsayan kütüphaneler bulunmaktadır. KahramanmaraÅŸ Müzesi 30 bin dolayında ilk çaÄŸlardan günümüze kadar mamut iskeletinin de bulunduÄŸu pek çok arkeolojik, etnografik ve sikke eserlerini sergilemektedir. KahramanmaraÅŸ, tarihi ören yerleri ve tarihi sidleri (arkeolojik canlı bizans ÅŸehri müzesi), mezarları ve evleri, cami, türbe ve imaretleriyle kültürü oluÅŸturan tarihi motifleri içermektedir. KahramanmaraÅŸ gelenek ve görenekleri, türküleri, manileri ve gündelik yaÅŸam tarzında tarihi zenginliklerini günümüze kadar koruyan ve yaÅŸayan bir ÅŸehir olma özelliÄŸinin yanında KaracaoÄŸlan ve Sütçü Ä°mam gibi burada sayamayacağımız pek çok ÅŸahsiyeti yetiÅŸtirmiÅŸtir. 

KahramanmaraÅŸ'ın bir yerleÅŸim yeri olarak kurulması milattan önce 2000 yıllarına dayanmaktadır. Hititler, Asurlar, Perslerin, Makedonyalıların, Büyük Romalıların, Bizanslıların Müslüman Arapların hakimiyetinde kalmıştır. Selçuklu hakimiyeti döneminde KahramanmaraÅŸ Türklerin hakimiyetine girdi ve doÄŸudan gelen Türkmenler KahramanmaraÅŸ'a büyük ölçüde yerleÅŸti. KahramanmaraÅŸ'taki tarihi kazılar ve höyükler bu beldenin zamanında önemli bir ticaret ve koloni merkezi olduÄŸunu gösteriyor. Irak, Kuzey Suriye, Anadolu ve Akdeniz'i birbirine baÄŸlayan ticaret yolunun kesiÅŸtiÄŸi bir nokta olduÄŸu anlaşılmaktadır. 1515 yılında ise KahramanmaraÅŸ ve çevresi Osmanlı yönetimine katılmıştır. 

I. Dünya savaşı sonrasında MaraÅŸ, önce Ä°ngiliz kuvvetleri tarafından 23 Åžubat 1919 da iÅŸgal edildi. 29 Ekim 1919 ÇarÅŸamba günü Fransız öncü kuvvetleri Yüzbaşı Julie komutasında MaraÅŸ'a geldi. 30 Ekim PerÅŸembe günü de De Fontzine komutasında 1000 Fransız ve 500 Cezayir asıllı asker ile Fransız askeri elbisesi giymiÅŸ 400 Fransız eÅŸkiyası MaraÅŸ'ı iÅŸgal etmeye baÅŸladılar. MaraÅŸ'ta bulunan Ermeniler Fransız iÅŸgal ordusunu coÅŸkun gösterilerle karşıladılar. Ä°ÅŸgalci Fransızlara çiçek buketleri sunularak “YaÅŸasın Fransızlar ve Ermeniler, Kahrolsun Türkler” diye bağıran Ermeniler taÅŸkınlık ve çılgınlıklar gösterdiler. Türklerin milli ve dini deÄŸerlerine saldırdılar. 31 Ekim 1919'da yerli Ermeniler Fransız askerleriyle birlikte ÅŸehri dolaşırken önlerine gelen Türklere hakaret edip kadınların peçesine el uzatınca halkın sabrı taÅŸmış ve Sütçü Hacı Ä°mamın silahını çekip düÅŸmana ilk kurÅŸunu atmasıyla Türk milletinin iÅŸgalcilere ve Ermenilere yaptıklarının yanlarına kalmayacağı gösterilmiÅŸ ve KahramanmaraÅŸ'ta bağımsızlık yolunda milli mücadele hareketi baÅŸlamış oldu. 27 Kasım 1919 gecesi kaledeki Türk Bayrağı’nın indirilmesi halkta infiale yol açtı. Bayrak olayının ardından ÅŸehir adım adım savaÅŸa sürüklenir. Aslanbey BaÅŸkanlığında kurulan Müdafa-i Hukuk Cemiyeti, her mahallede kurularak faaliyete geçer. Bir taraftan da Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile temasa geçerek direniÅŸ hazırlığına baÅŸlanır. 21 Ocak 1920 günü ÅŸehir harbi baÅŸlar. 22 gün ve gece süren bir mücadeleden sonra MaraÅŸlılar 7'den 70'e silaha sarılarak tek yürek tek bilek halinde bütün mevcudiyetini ortaya koyar. 12 Åžubat 1920’de MaraÅŸ kendisini yok etmek isteyen düÅŸmanı yerli iÅŸbirlikçileri ile birlikte maÄŸlup eder, büyük bir zafere imzasını atar. Bu uÄŸurda birçok evladını ÅŸehit verir. MaraÅŸ'ın düÅŸman iÅŸgalinden kurtulması, Türk KurtuluÅŸ Savaşının da ilk hareketini teÅŸkil eder. MaraÅŸlılar daha o tarihte “Kendini Kurtaran Åžehir” unvanı ile anılmaya baÅŸlanmakla birlikte, çevre illerin de yardımına koÅŸarak Milli dayanışmanın en güzel örneklerini verir. Bunun üzerine 5 Nisan 1925 yılında toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi Ä°stiklal Madalyası'nın KahramanmaraÅŸ'ta fertlere deÄŸil, ÅŸehir halkına verilmesini kararlaÅŸtırmıştır. 7 Åžubat 1973 tarihinde de MaraÅŸ “Kahramanlık” payesiyle ödüllendirilmiÅŸtir. 

Son söz olarak: 12 Åžubat KurtuluÅŸ Bayramı, her yıl olduÄŸu gibi bu yıl da, 88 yıl önceki coÅŸku, sevinç ve haklı gurur içinde kutlanmaktadır. Kahraman unvanı verilmiÅŸ ve Ä°stiklal Madalyası ile ödüllendirilmiÅŸ KahramanmaraÅŸlı hemÅŸerilerimizin 12 Åžubat KurtuluÅŸ Bayramını en derin sevgi ve saygılarımla kutlarım. Bu vesileyle, vatanın ve Milletin özgürlüÄŸü uÄŸruna canlarını feda etmekten çekinmemiÅŸ aziz ÅŸehitlerimizi rahmetle anıyorum.